9 ขั้นตอน ในการจัดงานพิธีบำเพ็ญกุศล

1.การแจ้งตาย เมื่อมีผู้เสียชีวิตในครอบครัว สิ่งแรกที่เราต้องทำคือการแจ้งตาย หรือการขอรับใบมรณะบัตรนั่นเอง โดยบุคคลที่จะแจ้งเรื่อง จะเป็นญาติหรือคนในครอบครัวของผู้เสียชีวิต ไปแจ้งที่สำนักงานในพื้นที่ที่ตนเองพักอาศัยอยู่ในเขตนั้นๆ แต่ต้องรีบดำเนินการภายในระยะเวลา 24 ชม. นับตั้งแต่เวลาที่รู้ว่าบุคคลอันเป็นที่รักเราเสียชีวิต

2.ติดต่อทางวัดที่เราต้องการทำพิธีบำเพ็ญกุศลให้แก่ผู้เสียชีวิตและติดต่อวัดหรือหน่วยงานที่สามารถจัดรถไปรับศพให้ได้ แต่ถ้าผู้เสียชีวิตนั้นเสียที่โรงพยาบาล เราก็สามารถติดต่อเจ้าหน้าที่แจ้งความจำนง เพื่อขอให้จัดรถนำส่งศพไปให้ที่วัดที่เราติดต่องานไว้เพื่อขัดงานพิธีบำเพ็ญกุศลต่อไป

3.การอาบน้ำศพและรดน้ำศพ หลังจากที่ศพเสียชีวิตแล้วนั้น เราถือว่าการชำระร่างกายศพให้สะอาด และแต่งกายให้ใหม่ โดยจะต้องเป็นคนในครอบครัวที่จะทำการอาบน้ำชำระล้างร่างกายให้ได้ เพราะเชื่อกันว่าผู้เสียชีวิตจะได้จากไปกำเนิดสู่ดินแดนไหม่ด้วยความบริสุทธิ์ 

4จัดพิธีบำเพ็ญกุศล จะแบ่งเป็น 2 ส่วนได้กัน 1.จะจัดทำการสวดพระอภิธรรมศพ ตั้งแต่วันที่เจ้าภาพทำการรดน้ำศพและตั้งศพเป็นที่เรียบร้อย โดยทั่วไปแล้วนิยมทำการสวดประมาณ 3 วัน 5 วัน และ 7 วัน แล้วแต่ทางเจ้าภาพจะเป็นผู้กำหนด แต่ในส่วนที่ 2. คือการทำบุญครบรอบวันตายของผู้ล่วงลับ โดยจะนิมนต์พระมาสวดพระพุทธมนต์และฉันเพล เชื่อว่าเป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับ ในบางครั้งเราก็สามารถจะทำบุญครบรอบหลังจากผ่านการฌาปนกิจศพ หรือฝั่งศพไว้ในสุสานได้อีกเช่นกัน

5.การบรรจุเก็บศพ จะกระทำหลังจากที่มีการสวดอภิธรรมในคืนสุดท้ายเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยรอให้คนในครอบครัวหรือญาติมานำศพไปทำพิธีการฌาปนกิจศพ หรือจะเลือกนำไปฝังศพในสุสานตามความเชื่อของคนในครอบครัวต่อไป

6.การฌาปนกิจศพ ถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุดของการจัดงานพิธีศพแบบไทย โดยทางเจ้าภาพต้องเป็นผู้กำหนดวัน-เวลาเผาที่แน่นอนให้กับทางวัน โดยในวันนั้นจะมีการบำเพ็ญกุศล เช่น การทอดผ้าบังสกุล ถวายเครื่องไทยธรรม กรวดน้ำ และที่สำคัญอีกอย่าง คือการบวชหน้าไฟให้กับผู้ล้วงลับ โดบจะเป็นลูกหลาน หรือญาติที่เป็นผู้ชาย ทำการบวชหน้าไฟให้เพื่ออุทิศบุญกุศล เนื่องจากเป็นแสดงความอาลัยรักและกล่าวลาผู้ล่วงลับเป็นครั้งสุดท้าย ก่อนที่จะนำร่างของผู้ล่วงลับเข้าสู่เชิงตะกอนเมรุเพื่อทำการฌาปนกิจศพโดยสมบรูณ์

7.การเก็บอัฐิ โดยทั่วไปก็จะขึ้นอยู่ว่าจะทำพิธีเก็บอัฐิให้เสร็จเรียบร้อบภายในวันนั้น หรือจะทำพิธีเก็บอัฐิในเช้าวันถัดไปตามแต่ความต้องการของทางเจ้าภาพเป็นผู้กำหนด โดยให้แจ้งทางวัดอย่างชัดเจน และในวันที่เก็บอัฐิ ต้องเตรียมโกศสำหรับบรรจุอัฐิ ดอกไม้ เครื่องหอม น้ำหอม และอาหารคาวหวานสำหรับถวายพระภิกษุสงฆ์ด้วย

8.พิธีลอยอังคาร การลอยอัฐิและลอยอังคารนั้นเป็นการนำเถ้าถ่านที่เหลือจากการทำพิธีฌาปนกิจไปโปรยให้ลอยไปในน้ำ ตามความเชื่อที่ว่าการนำอัฐิและอังคารไปโปรยลอยในแม่น้ำนั้น จะทำให้ผู้ที่ล่วงลับไปแล้วมีความสุข สงบ ร่มเย็นเปรียบดั่งเช่นสายน้ำหรืออีกนัยคือ ทุกชีวิตที่เกิดมาเพื่อสิ้นบุญไปแล้วก็ต้องกลับคืนสู่พื้นดินและพื้นน้ำที่เปรียบเสมือนเป็นจุดกำเนิดของทุกสรรพสิ่งในโลก

9.การทำบุญครบรอบวันตาย เป็นพิธีที่ทำบุญใหญ่ให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว ให้ได้รับบุญกุศลและเดินทางไปสู่ภพภูมิใหม่ที่ดีต่อไป ส่วนใหญ่มักจะทำบุญครอบรอบวันตาย เมื่อผู้ล่วงลับได้เสียชีวิตครบไปแล้ว 7 วัน 50 วัน หรือครบ 100 วัน ตามแต่ที่ทางครอบครัวหรือญาติพี่น้องของผู้ล่วงลับไปแล้วเป็นคนกำหนด